Geçen yıl şahit olduğum bir olayı anlatarak yazıma başlamak istiyorum. Çarşı merkezinde alışveriş yaptığım sırada, ilimize tur düzenlemiş bir kafile, alışveriş yaptığım dükkana geldi. Gruptakilerden bir kısmı Nasrullah Meydanı’na doğru giderken 8-10 kişilik bir grupta bulunduğum dükkana gelerek sarımsaklara bakmaya başladılar. Şehrimizi ziyarete gelmişler misafirimizdir diyerek önceliği onlara vermek için kenara çekildim. Grup içindeki bir bayan, bir tutam sarımsağı eline alarak baktı, sanıyorum ki az da olsa sarımsaktan anlıyordu ve dükkan sahibine "bunlar Taşköprü sarımsağı mı?" diye sordu. Dükkan sahibi de "hayır" cevabını verdi. Nerenin diye sorduğunda "Maraş sarımsağı" diye cevabı alır almaz, elindeki sarımsağı bir anda ve sert bir şekilde bıraktı ve "Ne güzel Taşköprü sarımsağınız varken niye başka sarımsaklar satıyorsunuz" diyerek dükkandan ayrıldı. Bayanın şaşkın, sitemkâr bakışıyla vermiş olduğu tepki halen daha gözümün önünde. İçimden bayan çok haklı diye düşünürken, dükkan sahibinin de dürüst davranması karşısında sesimi çıkartmadım. En azından Maraş sarımsağını bizim Taşköprü sarımsağımız diyerek gelen guruba satmaya kalkışmadı.
Dünyada ve ülkemizin farklı bölgelerinde sarımsak ekimi yapılmasına rağmen hepimizin bildiği gibi Taşköprü ilçemizde yetiştirilen sarımsak, bölgenin kendisine has toprak çeşidi ve bitki örtüsü sayesinde, diğer bölgelerde yetişen sarımsaklara ve ithal olarak ülkemize giren türlere kıyasla öne çıkmaktadır. Aromalı, keskin kokulu, selenyum içeren ve bir yıl gibi uzun bir süreyle yüksek dayanıklılığa sahip bir sarımsak türüdür. Ayrıca kükürtlü, mineral maddeler ve vitaminler yönünden zengin besin değeri, içindeki kuru maddelerin oranının yüksekliği, başlarının iri ve kaliteli olması ülkemizde bileşiminde selenyum elementi bulunan tek çeşit olması gibi özellikler Taşköprü sarımsağını diğer sarımsaklardan farklı kılmaktadır.
Taşköprü sarımsağının coğrafi işaret tescili için Taşköprü Belediyesi tarafından 28.05.2009 yılında coğrafi işaret başvurusu yapılmış ve 15.06.2010 tarihinde 135 numarası ile coğrafi işaret tescili alınmıştır.
Aslında beni üzen ve endişeye düşüren durum şu: Son yıllarda Taşköprü sarımsağına rakip olarak Çin sarımsağı ortaya çıktı. Taşköprü sarımsağının kendine has özelliklerinin önemine rağmen Çin sarımsağının daha yüksek miktarlarda ürün vermesi dolayısıyla yöredeki çiftçiler zamanla Taşköprü sarımsağı yerine Çin sarımsağını tercih etmeye başlamış ve bunun sonucunda da Taşköprü sarımsağı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Neredeyse Taşköprü sarımsağımızın yerini de almak üzere. Kimler nasıl başardıysa Çin sarımsağını gübre kullanılarak içindeki aromalarını, vitamin ve minarellerini aynı Taşköprü sarımsağı gibi olmasını kimyasal maddelerle sağladılar. Dayanıklılığını da yaklaşık bir yıla çıkardılar. Ne yazık ki tüm bunlar bilindiği halde Çin sarımsağının ekimi Taşköprü ilçemizde yapılmakta. Hatta kendi Taşköprü sarımsağımız dedikleri aslında Çin sarımsağı. Sorsanız tabiki Taşköprü sarımsağı. Çünkü Taşköprü’de ekiliyor. Fakat içerik farklı. Taşköprü halkı bunu bildikleri halde bindikleri dalı kesmek üzere. Çin sarımsağının ekimi onlarca ton yapılırken kendi öz Taşköprü sarımsağımızın ekimi çok az miktardadır. Çin sarımsağını ektikçe toprağın özelliği de kayboluyor zamanla. Umarım en kısa zamanda bu sorun masaya yatırılarak bir çözüm yolu bulunur. İlimizin ekonomisi, göçün önlenmesi ve pek çok kişiye istihdam sağladığı "Beyaz Altın"ımızı korumaya ve yerel tohumun gelecek nesillere aktarmaya devam mı edeceğiz? Yoksa bindiğimiz dalı kesip yok mu edeceğiz.
