Cherry; kiraz ve kirazvari meyvelerin, berry; dut, çilek, böğürtlen, turna yemişi, yaban mersini gibi orman meyvelerinin genel adı oluyor. Birbirine benzer olan bu meyvelerin besinsel önemi de birbirini ağdarmıyor diyebiliriz.
Tüm bu meyvelerin hepsine bu yazıda kısaca yemiş demek istiyorum fakat önce kiraz ve vişne özelinde beslenme bilgilerine dalalım istedim. Kiraz ve vişne dış görünüm itibariyle birbirine oldukça benzer ve birbirine karıştırılabilir durumdadır. Dış zararının renginin aynılığı bu karıştırmaya neden olurken, aynı nedenle de aynı antioksidanları bünyesinde barındırıyor. İkisinde de antosiyanin vardır. Sadece antosiyanin değil elbette quercetin ve başka antioksidanlar da vardır. Bir yiyecek maddesinin, her zaman için piyasada saflaştırılarak ilaç formunda satılan antioksidanlara göre, birçok üstünlükleri olduğuna inanıyorum. Gerektiğinde, doktorunuz verdiğinde, elbette bunlardan da yararlanmak gerekli olabilir. Ne var ki günlük olağan akışta bunlara tevessül etmeye gerek yoktur. Yoktur çünkü besinlerin içinde tek bir çeşit değil, birçok antioksidan madde vardır. Üstelik sadece antioksidanlar değil vitamin ve madenler de vardır. Kısacası besinlerle bir taşla pek çok kuş vurmak mümkün olur. Kirazımıza ve vişnemize dönersek her ikisinde de yukarıda belirttiğim gibi hem antosiyanin hem quercetin vardır. Ayrıca ürik asiti düşürme özelliğinden de bahsedebiliriz. Bunun yanında bir de melatonin içerirler. Melatonin ise gece uyuduğumuzda karanlıkta salgılanan bir hormondur ve vücudun biyolojik ritmini ayarlar. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve büyüme hormonunun salgılanmasını uyarır. Kiraz saplarının kaynatılıp içilmesinin, böbrek taşı düşürücü etkisinden bahsedilir.
Berrylere gelirsek önce cranberry yani turna yemişinden bahsedeceğim. Onda antosiyanin, beta karoten, resveratrol ve henüz keşfedilmemiş başka başka antioksidanlar vardır. İdrar yolu hastalıklarına iyi gelir. Antioksidanlarıyla iyi gelmediği hiçbir şey yok diyebiliriz. Öbürü yani blueberry özellikle göze iyi geliyor. İkinci dünya savaşında pilotlara gözlerinin görüşünü artırmak için verilmiş! Yüksek oranda antosiyanin içermesi bu marifeti sağlıyor fakat dediğim gibi antioksidanların vücutta faydalı olmadığı hiçbir yer yoktur. Beryylerde en tepe noktada ise goji berry gelir. Yüksek oranda A ve C vitamini içerir. Karoten grubu antioksidanlardan zengindir. Bunun yanında demir ve çinko gibi madensel maddelerden de zengindir fakat tansiyon, diyabet, kan sulandırıcı ilaç kullananlarda ve hamilelerde doktora danışmak gerekir.
Kızılcık da berryler içinde yer alır. İdrar yolu enfeksiyonlarında böbrek taşı düşürmede yararlıdır. Diüretik etkisi vardır ve o da bir melatonin kaynağı yiyecektir. İshale iyi gelir. Kırmızısı ile ne olduğunu zaten bize söylemektedir.
Cherry ve berryleri böylece bitirerek gelelim marrylere. Merry biliyoruz ki ingilizcede neşeli, mutlu demek. Happy de mutluluk demek. Marry ise evlilik! Cerry, berry, merry, marry, happy tüm bu kelimelerin birbiri ile bir ilişkisi olmalı ki, böyle bir uyumlulukla dile yerleşmiş durumdalar fakat aralarında nasıl bir bağ, nasıl bir ilgi vardır düşünmek ve de araştırmak gerekiyor diyorum. Belki renklerinin kırmızı olması kırmızı gül misali aşkı çağrıştırıyor bu nedenle bu kelimelere benzer sesler kullanıldı. Belki de içlerinde insana mutluluk veren bir madde var bu nedenle bu benzerlik oluştu!
Hepinize sevgilerimi gönderip, konuyla ilgili şiirimle yazımı sonlandırıyorum.
CHERRY
Kiraz mevsimindeyiz.
Pazarda her yer kiraz.
Oradan, buradan, her yerden.
Yığın yığın kilo kilo,
Kıpkırmızı parlak,
Sert kütür kütür,
Hem zehirli,
Hem antioksidanlı,
Al alabilirsen,
Ye yiyebilirsen.
Yanında,
Aynı tezgahta vişne,
Kirazdan az küçükse de,
İçindeki etli kısmının,
Kırmızı olmasıyla,
Antioksidanda,
Kirazdan üstünlüğünü,
İlan etmiş durumda.
Böbürlenmekte haklı!
Haberi yok ama,
O da onunla,
Aynı kaderi paylaşmakta.
Zehir ilaçtan,
Payını alıp,
Kurttan, çürükten,
Arınmış durumda.
Qercetin,
Antosiyanin mayonin,
Ellagic asit, melatonin,
Karoten, maroten,
Topu gelse yanyana,
Temizleyemiyor!
Alt edemiyor,
Kabuğu da yok ki,
Soyup atalım,
Zehrin bir kısmından,
Kurtulalım!
İncecik zar onlarınkisi,
Soyulamaz üzüm misali,
Bir yıl,
Topyekün satın alınmasa,
Çöpe gitse hepsi,
İlaçlamaktan vazgeçilir mi?...
Kim yapar?
Kimse yapmaz.
Canı ister insanın,
Alıp yer!
Sonra da
Sapır sapır dökülüp
Doktor doktor gezer!
