'Sokak hayvanları sorunu nasıl çözülecek?'

Konuk yazarımız İletişim Uzmanı Sinan Kacır yazdı.

"Sokak hayvanları sorunu nasıl çözülecek?"

Ülkemizde son dönemlerde toplumun gündemini işgal eden ve öncelikli çözüm bekleyen sorunlardan biri olarak karşımızda duran sokak hayvanları, hem toplum tarafından hem de sahiplerince istenmeyen varlıklara dönüştü. Piyasada oyuncak niyetine satılan bu hayvanlar bir süre sonra sokağa bırakıldıklarında ise hem kendileri hem de sokakta yaşayan insanlar hayati tehlikeye maruz kalıyor.

Sorun nedeniyle bir taraftan toplumsal baskı artarken, diğer taraftan hayvan hakları savunucuları hayvanların sokaklarda özgürce yaşaması noktasından geri adım atmıyor. Sonuçta hayvanların ve insanların yaşamını kolaylaştıracak çözümlerde bir türlü orta yol bulunamıyor. Hayvan hakları savunucuları, hayvanların yaşam hakkını savunduğu kadar sahiplenme konusuna maalesef hassasiyet gösteremiyor. Diğer taraftan sivil toplum ve kamu sokak hayvanlarının kontrol altına alınması ve bakımı gibi kartopu şeklinde büyüyen ekonomik yükün altına girmek istemiyor.

Duruma bakınca ortada çözüm yerine haklılık mücadelesinden başka bir şey göremiyoruz. Oysa toplumun rahatsız olduğu bu sorunu bir şekilde çözmek gerekiyor.

Peki, toplum olarak önümüzde büyümekte olan bu soruna nasıl bir çözüm üretilmelidir?

Dünyada örneklerine baktığımızda insan ve hayvan yaşamının kesiştiği noktalarda sıkıntı yaratan durumlar için oldukça basit çözüm yolları vardır. Sorumluluğun paylaşıldığı toplumsal meselelerde ilk olarak hayvanların kendi doğal ortamlarında yaşaması gerçeğini tüm toplum olarak kabul etmeliyiz. İkinci konu dengenin sağlanması, üçüncü olarak da çözümün işlevsel olması gerekir. Yani sorunu çözerken krizi fırsata çevirecek şekilde düşünmek zorundayız. Sorunun çözümü başka alanlara sıkıntı vermek yerine, mümkün ise başka sorunlara da çözümler sunmalıdır.

Toplum olarak hayvanların doğal ortamında yaşaması gerektiği fikrine alışmalıyız. Çünkü hayvanların insan yaşamına fazlaca nüfuz etmesi beraberinde bir takım sağlık sorunlarını da getirmektedir. Sokakta yaşayan hayvanların beslendikleri yerler, yaşam alanları ve barındıkları alanlar maalesef birer mikrop yuvası durumundadır. Hal böyle olunca insanların topluca bulunduğu kapalı ve açık alanlarda (restoranlar, kafeler, alışveriş merkezleri vb.) hayvanların serbestçe dolaşması taşımış oldukları çeşitli hastalık ve mikroplar nedeniyle toplum sağlığı için tehdit oluşturmaktadır.

Diğer yandan hayvanların toplum içinde kontrolsüz bir şekilde çoğalmaları insan yaşamı için olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Toplumsal yaşamda dengeyi bozan bu durum insanın yaşam güvenliğini tehdit eder boyuta gelmiştir. Öyle ki çeşitli nedenlerden dolayı insan hayatına kasteden hayvan görüntüleri toplumda sıradan hal almıştır. Gerçekçi yaklaşımla hem hayvanların hem de insanların yaşamını kolaylaştıracak çözümlere odaklanmak zorundayız.

Hayvan bilgi bankası sistemi

Dolayısıyla soruna çözüm üretirken işlevsel nitelikte yol bulmalıyız. Öncelikli olarak oyuncak niyetine piyasada satılan hayvanların yasal olarak ticari meta olmaktan çıkarılması gerekir. Yasal altyapı sonrasında hayvanların takibi amacıyla hayvan bilgi bankası oluşturulmalıdır. Toplum içindeki tüm hayvanlar, sisteme bir barkod numarası ile kaydedilmek suretiyle takibi yapılmalıdır. Bilgi bankasında hayvanların, yaş, kilo, cinsiyet, renk, ırk bilgilerinin yanında adli kayıtları, sağlık ve sahiplik bilgileri kaydedilebilir. Köpekler için kulaklarına, kedi vb. hayvanlar için ise boyuna takılacak barkodlar yardımıyla hayvanlar, süreç içinde kolaylıkla takip edilebilir. Eğer sahipli bir hayvan ise kaybolduğunda barkod yardımıyla bulunması kolaylaşacaktır. Sağlık sorunu var ise en son aşı vs. durumu hakkında bilgi sahibi olunabilecektir. Adli bir olay gerçekleşti ise hayvanın yaraladığı veya ısırdığı kişinin kuduz vb. hastalık durumlarına karşılık gerekli tedbirlerin alınmasını kolaylaştıracaktır. Bunların yanında sistem sayesinde barkod verilmiş hayvanlar, sahipleri tarafından rastgele sokağa terk edilemeyecektir. Sokağa terk edilmesi halinde ise tespit edildiğinde hayvan sahibine cezai ve hukuki işlemlerin uygulanmasında kolaylık sağlayacaktır.

Hayvan doğal yaşam merkezi

Toplumda sıkıntı yaratan sorunun çözümü için hayvan doğal yaşam alanları oluşturulmalıdır. Bu merkez, hayvanların bakım, aşı ve üreme süreçlerinde önemli roller üstlenecektir. Hayvanların kontrol altında tutulmasını sağlayacaktır. Burada kimliklendirilecek hayvanlar, barkodlu sistem sayesinde her türlü kontrolleri sağlanabilecektir. Özellikle sokak hayvanlarının yer alacağı yaşam alanı sivil toplum ve kamu kurumları desteği ile hayata geçirilmelidir. Yaşam alanının mali yönden sürdürebilirliği için izinsiz sokağa bırakılan hayvanların sahiplerine uygulanacak para cezaları, sahipli hayvanların yaşam alanına bırakılması durumunda bakım ücreti tahsil edilerek ekonomik döngüye katkı sağlayacaktır. Ekonomik anlamda başka bir getiri ise burada tespit edilen hayvanların niteliklerine uygun şekilde eğitilmesidir. Örnek deprem gibi doğal afetler için arama kurtarma, bekçiler için devriye köpekleri, uyuşturucu maddelerin tespitinde ve mayın arama gibi alanlarda köpekler eğitilerek devletin çeşitli kurumlarında (kara kuvvetleri, jandarma, polis, afat, arama kurtarma hizmetleri vb.) hizmete sunulabilir. Yaşam merkezi sayesinde topluma faydalı hale getirilecek bu hayvanlar, topluma ekonomik yük olmaktan çıkarılarak, hem yaşam alanlarına hem de topluma ekonomik değer sağlayacaklardır. Dolayısıyla sokakta sorun olan bu hayvanlar, kurulacak bu merkez sayesinde toplum sorunu olmaktan çıkarılıp, toplum nezdinde değerli hale getirilmiş olacaklardır.

Sonuçta toplumda sıkıntıya dönüşen sorun, ortaya konulan çözüm ile birlikte hayvan yaşamını garanti altına alırken, hayvanlara kazandırılacak nitelikle insan yaşamına faydalı olmaları sağlanacaktır. Ticari meta olmaktan kurtarılan hayvanlar kendi yetenekleriyle de toplumda değer bulacaktır.

Düşünsenize inşallah yaşamayız ama doğal afetlerde eğitimli sokak hayvanlarının hayat kurtardığı haberleri yayınlandığında ne hissederdiniz…