Milletvekili Baltacı'dan kanun teklifi

Milletvekili Hasan Baltacı, Taşköprü sarımsağı, Tosya pirinci ve Kastamonu siyez buğdayına alan bazlı gelir desteği ödenmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) Kanun teklifi verdi.

Tarımsal girdilerdeki maliyetlerin her geçen gün arttığı piyasa koşullarında gerek sarımsak, gerek pirinç, gerekse siyez buğdayına verilecek alan bazlı gelir desteğinin Kastamonulu üreticilerin ayakta kalabilmelerinde önemli rol oynayacağını belirten Milletvekili Baltacı böylelikle yerel çeşitliliğin korunacağını ve bu ürünlerin ithalatının önlenmesi için somut bir adım atılmış olacağını kaydetti.

Söz konusu desteğin Kastamonu’da Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek havzalarda ruhsatlı ve Çiftçi Kayıt Sistemine dahil olan üreticilere verilmesini öngören Kanun teklifi kabul edilirse; Taşköprü sarımsağı üreticisine 2020 yılı için dönüm başına 140 TL, 2021 yılı içinse 150 TL alan bazlı gelir desteği ödemesi yapılacak. Tosya pirinci için bu rakam 2020 yılı için dönüm başına 120 TL, 2021 yılı içinse 130 TL olacak. Kastamonu Siyez buğdayı üreticisine verilen alan bazlı gelir desteği miktarı ise 2020 yılı için dönüm başına 100 TL, 2021 yılı içinse 110 TL olacak. Sonraki yıllarda yapılacak destek ödemeleri, tüketici fiyat endeksindeki artışlardan az olamayacak.

Milletvekili Hasan Baltacı, Kanun teklifinin yasalaşmasındaki önemi şu gerekçelere dayandırdı;

"TARIMDA DIŞA BAĞIMLILIK ARTTI

Türkiye’de özellikle son yirmi yıldır uygulanmakta olan tarım politikaları ülkenin doğal koşullarına göre tescillenmiş olan tarımsal ürünlerin çeşitliliğini ve bu ürünleri üreten çiftçilerin ekonomilerini olumsuz etkilemiştir. Özellikle son yıllarda mazottan gübreye, elektrikten zirai ilaca kadar tarımsal girdilerin fiyatlarındaki yüksek artış nedeniyle ülkemizde tarımının gelişiminde ciddi sorunlar meydana gelmiş ve tarımda dışa bağımlılık artmıştır. Son 16 yıllık dönemde ithalat patlaması yaşayan Türkiye’de tarım ürünü ithalatında da önemli artış kaydedilmiştir. 2002 yılında 3.1 milyar dolar olan yıllık tarım ürünü ithalatı 2014 yılında 14.4 milyar dolara rekor kırdıktan sonra 2015 yılında 12.5 milyar dolar, 2016 yılında 12.1 milyar dolar, 2017 ve 2018 yıllarında ise 14.1 milyar dolar olmuştur. Türkiye Ocak 2003 ile Şubat 2019 aylarını kapsayan yaklaşık 16 yıllık dönemde tarım ürünü ithalatı için toplam 164.2 milyar dolarlık ödeme yapmıştır.

SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERE ALAN BAZLI GELİR DESTEĞİ VERİLMEKTEDİR

Tarımsal üretim ve çiftçilerimizin sorunları; bütünlüklü bir tarım politikası oluşturulamaması nedeniyle her geçen gün artmaktadır. Bu ortamda kamu eliyle yürütülen tarımsal desteklerin önemi yaşamsal bir boyut kazanmıştır. Tarım Kanunu'nda tarıma verilecek destek miktarının ülke Gayri Safi Milli Hasılası'nın yüzde 1'inin altında olamayacağı açıkça belirtilmesine rağmen kanun yürürlüğe girdiğinden bu yana verilen destekler hiçbir zaman Gayri Safi Milli Hasıla'nın yüzde 1'i oranında uygulanmamış, yüzde 0.5 civarında gerçekleşmiştir. Ülkemizde tarımsal desteklemelere ayrılan pay az olsa da belli ürünler için belli oranlarda ve bazı koşullar altında sağlanan tarımsal destekler çiftçi için hayati önem taşımaktadır. Bu çerçevede ülkemizde seçilmiş bazı ürünlere yönelik alan bazlı gelir desteği de verilmektedir.

TAŞKÖPRÜ SARIMSAĞI, SİYEZ BUĞDAYI VE TOSYA PİRİNCİNİN ÜRETİMİ VE İHRACATI İÇİN YETERLİ DESTEK MEVCUT DEĞİL

Bugün itibariyle birçok dünya ülkesine gönderildiği gibi ülke ekonomisine katkı sağlayan Kastamonu’nun coğrafi işaretli tarım ürünleri; Taşköprü sarımsağı, Kastamonu Siyez buğdayı ve Tosya pirinci için benzeri destekleme imkânları mevcut değildir. Ülkemizin 2018 yılında ürettiği 143 bin ton sarımsağın yaklaşık 21 bin tonunu, son 5 yılda ürettiği 662 bin ton sarımsağın ise 115 bin tonunu Kastamonu ve ilçesi Taşköprü üretmiştir. Türkiye 2018 yılında 408 ton sarımsak ihracatı karşılığında 526 bin dolar ihracat geliri elde etmiş, 2019 yılının ilk sekiz ayında bin 500 ton sarımsak ithalatı için 950 bin dolar ödemiştir. Son yıllarda özellikle Çin sarımsağına rağbet görülmekte bu yüzden ihracattan çok ithalat oranlarının yüksekliği dikkat çekmektedir. Çin sarımsağı, coğrafi işaret belgesine sahip olan Taşköprü sarımsağının geleceğini tehdit etmektedir. Düşük maliyeti nedeniyle tercih edilen bu sarımsakların piyasaya girmesiyle birçok üretici zor durumda kalmakta, rekabet gücü zayıflamaktadır. Son 16 yılda Türkiye’de üretimi de ithalatı da artan pirinçte Kastamonu önemli bir merkez konumundadır. 2002 yılında 360 bin ton olan Türkiye’nin pirinç üretimi 2018 yılında 940 bin tona yükselmiştir. Ancak 2002 yılında 86 milyon dolar olan pirinç ithalatı, 2014 yılında 277 milyon, 2015 yılında 166 milyon, 2016 yılında 116 milyon, 2017 yılında 149 milyon, 2018 yılında ise 145 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kastamonu’nun coğrafi işaretli ürünü Tosya pirincinin üretimi 2018 yılında yaklaşık 7 bin tona ulaşmıştır. Bu rakamın arttırılması ve pirinç ithalatına ödenen milli servetin ülke çiftçisine yönlendirilmesi devlet tarafından sağlanacak alan bazlı destekle mümkün olacaktır. 14 kromozomla genetiği bozulmamış, dünyanın ilk buğdayı olan; yani günümüz buğday türlerinin atası olarak bilinen Kastamonu Siyez buğdayının üretiminin desteklenerek artması, özellikle gelişmiş dünya ülkelerinde doğal olana ve genetiği değişmemiş organik ürünlere olan yönelim dikkate alındığında Türkiye’nin ihracatçı konumuna yükselmesinde etkili olacaktır. Taşköprü Sarımsağı, Kastamonu Siyez buğdayı ve Tosya pirincinin hem üretimi hem de ihracatı için yeterli destek mevcut olmadığı gibi söz konusu ürünlerin üreticilerinin iklim koşullarındaki değişikliklerden kaynaklı hasarları ve zararları telafi edecek etkin ve verimli bir sistem mevcut değildir. Halbuki, böylesine önemli tarım ürünlerinin üretimi ve ihracatının desteklenmesi ve teşvik edilmesi ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlayacaktır.

YEREL ÇEŞİTLİLİK KORUNMUŞ, ÜRETİM ARTTIRILMIŞ OLACAK

Taşköprü sarımsağı, Kastamonu Siyez buğdayı ve Tosya pirinci gibi yerel çeşitlerin korunup üretiminin arttırılması ne kadar önemli ise devlet desteği de aynı paralelde önem taşımaktadır. Bu nedenle, ülkemiz için değeri yüksek olan Taşköprü Sarımsağı, Tosya pirinci ve Kastamonu Siyez buğdayına devlet tarafından sunulacak alan bazlı gelir desteği ile üreticilerin piyasa koşullarında ayakta kalabilmeleri mümkün olacak ve ülkemizin ithalata kaynak aktarmak zorunda kalması önlenerek milli çıkarlarımız korunacaktır. Bu çerçevede Kanun teklifinin yasalaşması, Kastamonu ili genelinde Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenen havzalarda ruhsatlı ve Çiftçi Kayıt Sistemine dahil olan Taşköprü sarımsağı, Kastamonu Siyez buğdayı ve Tosya pirinci üreticilerine alan bazlı gelir desteği sağlanması hem ülkemiz, hem de Kastamonu’da sarımsak, siyez ve pirinç üretiminin geliştirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması açısından önemli bir adım olacaktır."