'Azdavay kuşağı'nın son ustaları

Kastamonu'nun Azdavay ilçesinde, kadınların yüzyıllardır yaşamın her alanında kullandığı yöresel kıyafetlerini tamamlayan el örgüsü kuşakları yapan mahir ellerin sayısı giderek azaldı.

İlçede dokuma tezgahlarında üretilen yöresel kıyafetler, gelenek halinde anneden kıza, kayınvalideden geline aktarılıyor. Yöre kadınlarının bir bölümü, entari, kuşak, önlük, delme, şerit, paçalı don, tekke ve yazmadan oluşan yöresel kıyafetleri günlük yaşamda da kullanmaya devam ediyor.

Hazır giyimin artmasıyla yöresel kıyafetlere ilgi azalırken, buna paralel olarak kıyafetleri tamamlayan kuşakların kullanımı da azaldı. Bu durum kuşak üretimi yapan ustaların da zaman içinde işlerini bırakmasına neden oldu.

Azdavay ilçesi Sabuncular köyünde yaşayan Hacer Kaya (52), AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendini bildiğinden beri yöresel kıyafetler giydiğini söyledi.

Kuşakları yapmayı babaannesinden öğrendiğini anlatan Kaya, "Küçükken, babaannem yapardı, biz de yöresel kıyafetlerin üzerine bu kuşakları takardık. Evlendikten sonra bunları yapmaya ben de merak sardım ve öğrendim. Otuz yılı aşkın zamandır bu kuşaklardan yapıyorum." dedi.

Kuşak yapan iki kişi kaldı

İlçedeki kadınların bir bölümünün hala yöresel kıyafetleri giymeyi sürdürdüğünü vurgulayan Kaya, "Eskiden yöresel kıyafetler daha çok giyiliyordu ve daha çok ihtiyaç duyuluyordu. Zamanla hazır giyimin artmasıyla bu kıyafetlerin kullanımı azaldı. Doğal olarak kuşağa olan ihtiyaç da azaldı. İlçede bu kuşağı yapan sadece 2 kişi kaldık. İkimiz de bu köyde yaşıyoruz." diye konuştu.

Bir kuşağın yaklaşık 3 günde hazırlandığına işaret eden Kaya, "Önce kuşakta kullanacağımız ipleri sarıp hazırlıyoruz. Dolapta ipleri çözüyoruz ve örmeye başlıyoruz. Hızlı çalışırsak 3 günde, yavaş çalışırsak 1 haftada yapılıyor." ifadelerini kullandı.

Kaya, kuşak örerek evinin ihtiyaçlarını karşıladığını belirterek, şunları aktardı:

"Kuşakların tanesini 270 liradan satıyoruz. Elde ettiğimiz gelirle evin masraflarını karşılıyoruz. Bu kuşakları yaparken boş kalmamış oluyoruz."

Hacer Kaya'nın eşi Recep Kaya (61) da yıllardır köylerinde Azdavay yöresel kıyafetlerine kuşak yapıldığını söyledi.

Kuşakları ilçede sattıklarını söyleyen Kaya, "Belirli bir sayıya ulaşınca ilçeye götürüp orada satıyoruz. Kuşakları Azdavay'da yaşayan kadınlar ile gurbetteki kadınlar alıyor genelde. Türkiye'nin birçok yerine gönderiliyor. Azdavay yöresine ait Azdavay kuşağı deniyor." dedi.

Azdavay'da yöresel kıyafet satışı yapan Ali Metin Aydın ise yöresel giysi kullanımının azalması ve maliyetlerin artmasın nedeniyle kuşak dokumacı ustasının sayısının azaldığını ifade etti.