Anadolu hiyeroglif yazıtlı stel yeni bulgularla bilim dünyasını heyecanlandırdı

Adana Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmeye başlanan 'Anadolu hiyeroglif yazıtlı stel' MÖ 8. yüzyıl Geç Hitit dönemine ışık tutuyor. Stel üzerindeki yeni bulgular bilim dünyasında ilgiyle karşılandı. Müze Müdürü Kazım Tosun, eserin tarihsel ve maddi olarak çok büyük değerinin bulunduğu söyledi. Gaziantep Karkamış İlçesi menşeli kalker stelin koleksiyoner Hakan Ağca tarafından bulunup müzeye hibe edildiğini belirten Tosun, taş eserin Adana’nın çalışmaları devam eden yeni müzesinde görkemli bir şekilde teşhir edileceğini kaydetti.

Stelin üzerindeki yazıların çözümü için Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Arkeoloji Bölümü'nden Hititolog Yrd. Doç. Dr. Rukiye Akdoğan ile dünyaca ünlü İngiliz araştırmacı Prof. Dr. J.David Hawkins’ten destek aldıklarını açıklayan Kazım Tosun, hiyeroglif yazıtlarının tamamen okunduğunu ve önümüzdeki günlerde kendi isimlerine yayının yapılacağını vurguladı.

Bilim hırsızlarına karşı eseri özenle koruduklarına işaret eden Tosun, "Biz bu önemli eseri yeni müzemiz taş seksiyonundaki diğer heykellerle güzel bir şekilde ziyaretçilerin ilgisine sunacağız. Stel, Kadirli Karatepe’daki tarihi şehir ve müzemizdeki Arabalı Tanrı Tarhunda ile çağdaş. Eserin üzerindeki yazıların okunması için uzun uğraşlar verdik. Bu sürede bahçede bilim hırsızlarına karşı kapalı tuttuk. Maalesef bu alanda çalışan bazı kişiler gelip fotoğrafını çekip yurt dışındaki dergilere satıyor. Buna izin vermeyeceğiz." dedi.

Yrd.Doç. Dr. Rukiye Akdoğan ise Adana Müzesi’ne 28 Mayıs 2012’de luwi hiyeroglif yazıtlı bir stel kazandırıldığını bildirdi. Stelde Fırtına Tanrısı'nın ‘Masahunalı’ olarak belgelenen ilahi bir vasfına ilk kez rastladıklarına dikkat çeken Akdoğan, şunları söyledi: “Stel, Gaziantep Karkamışlı Kamani’nin oğlu, yine adına ilk kez burada rastlanan Atika tarafından ön yüzünde bulunan Masahunalı ilahi vasıflı Fırtına Tanrısı'na koruyucu lanet ile adanmıştır. Stel, Kazım Tosun, Prof. J.David Hawkins ve benim adıma Türk Tarih Kurumu’nun yayınladığı Belleten Dergisi’nde ‘Adana Müzesi’ndeki Yeni Hiyeroglif Yazıtlı Stel’ adlı makalede ilim dünyasına tanıtılacaktır.

ANADOLU HİYEROGLİF YAZITLI STELİN ÖZELLİKLERİ

Ön yüzünde Fırtına Tanrısı’nın (Tarhunza) tasvirinin bulunduğu stelde, eğimli arka yüzünde sağdan başlayarak sola doğru devam edep, alt satıra dönen boustrophedon (öküzün tarlayı sürmesi şeklinde) tarzında 4 satırlık Anadolu hiyeroglifli yazıt yer almakta. Yazıt soldan başlayan 4. satır ile sona eriyor. Stelin her iki yüzü özellikle sağ arka yüzü önemli derecede yıpranmış. Üzerindeki satırların baş ve son kısımları tahrip olmuş. Fakat orta kısım iyi derece korunmuş. 122 santimetre yüksekliği, ön yüzü 70 santimetre, yazıt bulunan yüzü 123 santimetre. Milattan Önce Geç 8. yüzyıl Karkamış Kamani sonrası Astiru 2 hükümdarlığı zamanı stel üzerindeki Fırtına Tanrısı Tarhunza’nın kabartması sağa dönük, sağ elinde bir asma fidanı ve sol elinde bir başka demeti tutmakta. Tarhunza'nın kısa kollu ayak bileklerine kadar inen uzun püsküllü eteği ve belinde kemeri var. Korunan sağ ayağında sivri uçlu bir ayakkabı giymekte. Sol ayağı korunmamış. Tanrının baş ve ayakları profilden, gövdesi ise cepheden işlenmiş. Uzun sakallı ve omuzlarına inen örgülü saçları ile tasvir edilmiş. Tanrısal simge olan bir adet boynuzla bezenmiş konik başlığı ve uzun sarkaçlı küpesi var.