'Yerli izleyicilerin tercihi yerli filmlerden yana değişti'
Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf Yurdigül, Türkiye'de çekilen sinema filmlerinde, özel efekt tekniklerinin her geçen gün ileri gitmesiyle yerli izleyicilerin tercihinin...
Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf Yurdigül, Türkiye'de çekilen sinema filmlerinde, özel efekt tekniklerinin her geçen gün ileri gitmesiyle yerli izleyicilerin tercihinin de yerli filmlerden yana değiştiğini söyledi.
Özel efektler noktasında yaşanan sıkıntılara rağmen Türk sinemasında peş peşe birçok film çekildiğini hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Yurdigül, 'Özel efekt uygulamaları, sinema başta olmak üzere televizyon, bilgisayar oyunları ve tiyatro gibi birçok alanda görsel zenginlik amacı ile farklı araçlarla uygulanan tekniklerdir. Ancak bu teknikler günümüzde anlaşıldığı gibi sadece teknolojik tabanlı uygulamalarla sınırlandırılacak kadar dar kapsamlı değildir. Film yapımında özel efekt kullanımı maliyet ve zaman tasarrufu gibi bir çok kolaylık sağlaması açısından da önemlidir. Gelişen teknoloji birçok tekniğin ortaya çıkmasına zemin hazırlamış ve geliştirilen teknikler filmlerde uygulandıkça daha da yaygınlaşmıştır. Özel efekt teknikleri ile donatılmış filmler izleyiciyi kendine çekmektedir. Bu tekniklerin kullanımı, sinemaya ilgiyi canlandırmış ve modern sinemanın eskisinden çok daha fazla seyirciye ulaşması noktasında önemli bir etken olmuştur. Özel efekt uygulamaları, günümüzde başta Hollywood sineması olmak üzere tüm dünyada film yapımında yaygın biçimde kullanılmaktadır.' dedi.
'Türkiye'de sinema sektörü uzun bir dönem ekonomik ve siyasi problemlerden kaynaklanan bunalım süreci yaşamıştır' diyen Yurdigül, şöyle konuştu: 'Bu durum teknik yetersizliği beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla özel efekt uygulamaları Türk film sektörüne gecikmeli giriş yapmıştır. Türk sinemasında çok fazla teknik malzeme gerekliliği olmayan birtakım özel efekt uygulamaları kullanılsa da, özel efektler uzun yıllar Türk filmlerinin yaygın ve başarılı biçimde yönelemediği bir alan olmuştur. Bu anlamda Avrupa ve Hollywood sinemasının gerisinde kalan Türk sineması, özellikle 2000'li yıllardan itibaren özel efekt uygulamalarına ciddi bir yönelim içine girmiştir. Gelişen ekonomik şartlar Türk film yapımcılarına birtakım imkanlar sunmuştur. Bilgisayar teknolojisine kayan özel efekt uygulamaları Türk sinemasında da yoğun biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Çok geniş bir alanı kapsayan özel efekt uygulamaları makyaj, dekor ve compositing olmak üzere yapım sonrası süreci kapsayan bir çok uygulamayı içine almaktadır. Bu anlamda Türk sinemasında dekor, makyaj, diğer pratik efektler ile ses efektleri gibi yapımı zorunlu olarak görülen uygulamalara sıkça yer verilmiştir. Ancak optik efektler, stop-motion animasyon, animatronikler veya minyatürler maliyetli ve uygulanması oldukça zor olduğu için pek tercih edilmeyen özel efekt uygulamalarındandır. Dijital efektler ise en çok kullanılan özel efekt teknikleridir.'
EFEKTLER FİLMİN NİTELİĞİNİ ARTIRIYOR
Efektlerin hayal edilen her şeyin filme yansıtılabilme özelliği olduğunu hatırlatan Yurdigül, 'Dünyada ve özellikle de Hollywood sinemalarında filmin ortaya çıktığı günlerden beri kullanılan özel efekt uygulamaları özellikle 2000'li yıllardan itibaren bilgisayar tabanlı uygulanmaya başlanmıştır. Dijital teknolojiden önce ise bu uygulamalar çekim esnasında kamera önünde veya filmin banyo işlemi aşamasında uygulanmıştır. Günümüzde ise özel efekt tekniklerinin büyük bir kısmı CGI olarak ifade edilen bilgisayar teknolojisi kullanılarak yapılmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi Türk film sektöründe de CGI tabanlı teknolojiye geçiş yapılmış, özel efektler ağırlıklı olarak bilgisayar ortamında uygulanmaktadır.' şeklinde konuştu.
SON YILLARDA BÜYÜK ATILIMLAR GERÇEKLEŞTİ
Türk sinema sektöründe özel efektler anlamında son yıllarda büyük atılımlar gerçekleştirildiğini kaydeden Yurdigül konuşması şöyle tamamladı: 'Özel efektler açısından Türk sinemasının en önemli örnekleri olan 'G.O.R.A.' ve 'A.R.O.G.'da çalışan özel efekt ekibinin tamamen Türk efektçilerden oluşması filmlere ayrı bir önem kazandırmaktadır. Ancak Türk film sektöründe her zaman aynı kalitede ve tamamen Türk efektçilerden oluşan filmler ortaya çıkarılamamaktadır. 'Fetih 1453' ve 'New York'ta Beş Minare'de olduğu gibi birçok filmde özel efekt teknikleri için Hollywood ekiplerinden yardım alınmakta veya tamamen özel efektler bu ekiplere yaptırılmaktadır. Bu anlamda yetişmiş eleman eksikliği Türk sinemasının özel efektler açısından önemli bir sorunudur. Ancak bu sorun bir bakıma teknik altyapıdan (teknoloji) kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla özel efekt teknikleri Türkiye'de dar bir alanda, dar bir kadro ile, kısıtlı teknik imkanlar çerçevesinde uygulanabilmektedir.'
Özel efektler noktasında yaşanan sıkıntılara rağmen Türk sinemasında peş peşe birçok film çekildiğini hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Yurdigül, 'Özel efekt uygulamaları, sinema başta olmak üzere televizyon, bilgisayar oyunları ve tiyatro gibi birçok alanda görsel zenginlik amacı ile farklı araçlarla uygulanan tekniklerdir. Ancak bu teknikler günümüzde anlaşıldığı gibi sadece teknolojik tabanlı uygulamalarla sınırlandırılacak kadar dar kapsamlı değildir. Film yapımında özel efekt kullanımı maliyet ve zaman tasarrufu gibi bir çok kolaylık sağlaması açısından da önemlidir. Gelişen teknoloji birçok tekniğin ortaya çıkmasına zemin hazırlamış ve geliştirilen teknikler filmlerde uygulandıkça daha da yaygınlaşmıştır. Özel efekt teknikleri ile donatılmış filmler izleyiciyi kendine çekmektedir. Bu tekniklerin kullanımı, sinemaya ilgiyi canlandırmış ve modern sinemanın eskisinden çok daha fazla seyirciye ulaşması noktasında önemli bir etken olmuştur. Özel efekt uygulamaları, günümüzde başta Hollywood sineması olmak üzere tüm dünyada film yapımında yaygın biçimde kullanılmaktadır.' dedi.
'Türkiye'de sinema sektörü uzun bir dönem ekonomik ve siyasi problemlerden kaynaklanan bunalım süreci yaşamıştır' diyen Yurdigül, şöyle konuştu: 'Bu durum teknik yetersizliği beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla özel efekt uygulamaları Türk film sektörüne gecikmeli giriş yapmıştır. Türk sinemasında çok fazla teknik malzeme gerekliliği olmayan birtakım özel efekt uygulamaları kullanılsa da, özel efektler uzun yıllar Türk filmlerinin yaygın ve başarılı biçimde yönelemediği bir alan olmuştur. Bu anlamda Avrupa ve Hollywood sinemasının gerisinde kalan Türk sineması, özellikle 2000'li yıllardan itibaren özel efekt uygulamalarına ciddi bir yönelim içine girmiştir. Gelişen ekonomik şartlar Türk film yapımcılarına birtakım imkanlar sunmuştur. Bilgisayar teknolojisine kayan özel efekt uygulamaları Türk sinemasında da yoğun biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Çok geniş bir alanı kapsayan özel efekt uygulamaları makyaj, dekor ve compositing olmak üzere yapım sonrası süreci kapsayan bir çok uygulamayı içine almaktadır. Bu anlamda Türk sinemasında dekor, makyaj, diğer pratik efektler ile ses efektleri gibi yapımı zorunlu olarak görülen uygulamalara sıkça yer verilmiştir. Ancak optik efektler, stop-motion animasyon, animatronikler veya minyatürler maliyetli ve uygulanması oldukça zor olduğu için pek tercih edilmeyen özel efekt uygulamalarındandır. Dijital efektler ise en çok kullanılan özel efekt teknikleridir.'
EFEKTLER FİLMİN NİTELİĞİNİ ARTIRIYOR
Efektlerin hayal edilen her şeyin filme yansıtılabilme özelliği olduğunu hatırlatan Yurdigül, 'Dünyada ve özellikle de Hollywood sinemalarında filmin ortaya çıktığı günlerden beri kullanılan özel efekt uygulamaları özellikle 2000'li yıllardan itibaren bilgisayar tabanlı uygulanmaya başlanmıştır. Dijital teknolojiden önce ise bu uygulamalar çekim esnasında kamera önünde veya filmin banyo işlemi aşamasında uygulanmıştır. Günümüzde ise özel efekt tekniklerinin büyük bir kısmı CGI olarak ifade edilen bilgisayar teknolojisi kullanılarak yapılmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi Türk film sektöründe de CGI tabanlı teknolojiye geçiş yapılmış, özel efektler ağırlıklı olarak bilgisayar ortamında uygulanmaktadır.' şeklinde konuştu.
SON YILLARDA BÜYÜK ATILIMLAR GERÇEKLEŞTİ
Türk sinema sektöründe özel efektler anlamında son yıllarda büyük atılımlar gerçekleştirildiğini kaydeden Yurdigül konuşması şöyle tamamladı: 'Özel efektler açısından Türk sinemasının en önemli örnekleri olan 'G.O.R.A.' ve 'A.R.O.G.'da çalışan özel efekt ekibinin tamamen Türk efektçilerden oluşması filmlere ayrı bir önem kazandırmaktadır. Ancak Türk film sektöründe her zaman aynı kalitede ve tamamen Türk efektçilerden oluşan filmler ortaya çıkarılamamaktadır. 'Fetih 1453' ve 'New York'ta Beş Minare'de olduğu gibi birçok filmde özel efekt teknikleri için Hollywood ekiplerinden yardım alınmakta veya tamamen özel efektler bu ekiplere yaptırılmaktadır. Bu anlamda yetişmiş eleman eksikliği Türk sinemasının özel efektler açısından önemli bir sorunudur. Ancak bu sorun bir bakıma teknik altyapıdan (teknoloji) kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla özel efekt teknikleri Türkiye'de dar bir alanda, dar bir kadro ile, kısıtlı teknik imkanlar çerçevesinde uygulanabilmektedir.'