Koronavirüs aşıları kısırlık yapıyor mu?

Türkiye'nin Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında başlattığı aşılama süreci hızla devam ediyor. Bu süreç Kovid-19 aşılarıyla ilgili pek çok soru ve cevabın kamuoyunda tartışılmasına neden oluyor.

Kovid-19 aşısı için önemli iddialar arasında yer alan ‘kısırlık' konusunda Özel Kastamonu Anadolu Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, bilimsel kaynaklara dayanarak konuyla alakalı önemli açıklamalarda bulundu.

Doç. Dr. Sadi Turkan, Kovid-19 aşısının kısırlık yaptığı iddiasına ilişkin, “Kovid-19 aşıları ile ilgili gündeme gelen önemli bir spekülasyon da bu aşıların kısırlığa yol açtığı düşüncesidir. Aksine bugüne kadar yürütülen bilimsel çalışmalarda bu görüşü destekleyecek hiçbir kanıt yoktur. Ancak Kovid-19 ile enfekte olan erkeklerde virüs nedeniyle testislerin etkilenmesine bağlı olarak sperm parametrelerinin olumsuz etkilendiğine dair kanıtlar mevcuttur” dedi.

"Virüs nedeniyle 4,5 milyon kişi hayatını kaybetti"

“Yaklaşık son 2 yıldır dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 pandemisi halen devam etmektedir. Kullanıma sunulan çeşitli aşılara rağmen ölüm oranları azalsa da, ülkemizde her gün neredeyse bir uçak dolusu insan hayatını kaybetmektedir” diyen Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, şu ana kadar dünyada 220 milyon insanın bu virüs ile enfekte olduğunu, dünya genelinde 4,5 milyon, ülkemizde ise 60 bin civarında insanın hayatını kaybettiğine dikkat çekti.

Aşıların rutin uygulamaya başlaması ile birlikte ülkemizde ve dünyada çeşitli spekülasyonların da gündeme gelmeye başladığını belirten Özel Kastamonu Anadolu Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, merak edilen soruların cevaplarıyla alakalı şu açıklamayı yaptı:

“Koronavirüs pandemisinde dünya genelinde kullanılmakta olan aşılar:

1- İnaktif aşılar: Sinovac,
2- Viral vektör (adenovirüs) aşıları: Sputnik-V ve Oxford / AstraZenaca (AZA 1222),
3- mRNA aşıları: Biontech/ Pfizer ve Moderna,

Halen faz 3 (insan üzerinde deneme) çalışmaları devam eden (Turkovac vs) aşıların da önümüzdeki günlerde kullanıma girmesi beklenmektedir."

“Birçok viral hastalıklar aşılar sayesinde önlenmiştir”

"Aşı taraftarları ve aşı karşıtları ile birlikte ‘aşı tedirginliği' yaşayan kitleler oluştu. Bu tartışmalar devam ederken Kovid-19 pandemisinin önlenmesinde bilim insanlarının temel görüşü; toplumların aşılanma ile bağışıklık oluşturularak pandemi sürecinin baskılanarak sona erdirilmesidir.

Geçmişe baktığımızda kızamık, çiçek, çocuk felci gibi yüksek ölüm oranları ile seyreden birçok viral hastalıklar aşılar sayesinde önlenmiştir. Bilimsel gerçekler ışığında Kovid-19 pandemisinin de sona erdirilmesinde aşılar dışında etkin bir faktör halen yoktur."

“Ciddi yan etkilere rastlanmamıştır”

"Bugüne kadar Kovid-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda, gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa ciddi alerjik reaksiyonlar da görülebilmektedir."

“Kısırlık iddiasına hiçbir kanıt yoktur”

Kovid-19 aşıları ile ilgili gündeme gelen önemli bir spekülasyon da bu aşıların kısırlığa yol açtığı düşüncesidir. Aksine bugüne kadar yürütülen bilimsel çalışmalarda bu görüşü destekleyecek hiçbir kanıt yoktur. Ancak Kovid-19 ile enfekte olan erkeklerde virüs nedeniyle testislerin etkilenmesine bağlı olarak sperm parametrelerinin olumsuz etkilendiğine dair kanıtlar mevcuttur. (Fertil Steril 2020 Ağustos: 114 (2):233-238)

“Aşının spermlere olumlu etkisi var”

Dünyanın seçkin bilim dergilerinden JAMA'nın Haziran 2021 sayısında Amerika Birleşik Devletlerinde mRNA kökenli Biontech ve Moderna aşıları üzerinde yapılan bilimsel bir çalışmada, bu aşıların sperm parametrelerine ‘olumlu etki' yaptığı kanıtlandı. (JAMA 2021 Haziran 20;326(3):273-274) Bu iki aşı dışındaki diğer aşılarla ilgili halen çeşitli çalışmalar devam etmektedir.

Sonuç olarak; Kovid-19 ile enfekte olunması durumunda testislerin olumsuz etkilenmesine bağlı sperm parametreleri olumsuz etkilenebilirken, Biontech ve Moderna aşılarında kısırlık yapacak bir etki görülmemiştir. Aksine olumlu etkileri görülmüştür.

Aşı karşıtı olmak bilimsel bir durum değildir. Bugün aşı karşıtı olanlar çocuk yaşlarda yapılan sistematik aşılarla hayatlarını sürdürebilmektedir. Aşı tedirginliği anlaşılabilir bir durumdur. Bu konuda bilim insanlarına düşen görev, bu ‘tedirginliği' yok edecek kanıtları topluma sunmaktır.”