Kaliforniyalı Mary, kemane için İnebolu'ya geldi

ABD'nin Kaliforniya kentinde müzik grubu kuran Mary Farris, klarnet ve saksafon çalmakla uğraşıyor. Mary, 2008 yılında başlayan Türk müziğine ilgisi ile klarnet öğrenmek için daha önce İstanbul'a geldi. Kaliforniyalı müzikçi telli çalgılardan kemençeye olan merakı ile önce kursa gitmeye karar verdi. Kurs öğretmeni, dünyada eşi benzeri bulunmayan fakat Atina ve İnebolu'da çalınan kemaneyi öğrenmesini önerdi. Bunun üzerine Atina'ya gelen müzisyen burada kemençe derslerine devam etti. Ancak Atina'daki kemençe öğretmeni Mary'e İnebolulu Kemaneci Murat'ın CD'sini dinletti ve kemanenin asıl başlama yerinin Kastamonu İnebolu ilçesi olduğunu belirterek bu konuda araştırma yapmasını istedi. Bunun üzerine Kaliforniya'da çiftliğini satan Mary Farris, internetten İnebolu ile ilgili web sitelere İnebolu'ya gelmek istediğini ve Kemaneci Murat'ın konserini izlemek istediğini belirten mail attı. Maillerin bir tanesi site yöneticiliğini Ferdi Şafak'ın yaptığı İKAD internet adresine ulaştı. Ferdi Şafak, Mary'e, İnebolu'ya gelirse yardımcı olacağını Kemaneci Murat ile tanıştırabileceğini belirten geri mail attı. Bunun üzerine 2.08 2014 tarihinde İnebolu ‘ya gelen müzisyen, İnebolu'nun Kabalar köyündeki Kemaneci Murat ve ekibinin köy düğününü izlemeye gitti.

Kemaneci Murat ve ekibini, köyde düğün yapanların misafirperverliğini, yapılan ikramları, kameraya çekerek hem kemaneyi, kemaneci Murat'ı ve Türk düğününü bir arada görüntüledi. İnebolu'daki festivali izleyen Mary, Halk Dansları topluluklarını ve Ferhat Göçer'i ilgiyle seyretti. Pazar günü sabah saat 06.00 da yapılan Geriş Tepesi'ne Tan yürüyüşüne de katılan Mary, fotoğraflar çekti. Pazar günü Ferdi Şafak ve ailesi tarafından ağırlanan Mary, Yeşilöz köyünde doğal ürünler ve Pazar pidesinden oluşan kahvaltıya bayıldı. İnebolu sokaklarını, Rum evlerini, aşı boyalı İnebolu evlerini, ekmek fırınının resmini çeken Mary, Ehlitat lokantasındaki güvecin lezzetine 10 puan verdi.

Kemaneci Murat ile İnebolu Türk Ocağı kafede röportaj yapan Mary Farris, kemanenin tarihi, özellikleri, çalma şekli hakkında bilgi aldı. Kemaneci Murat'ın İnebolu türkülerinden oluşan resitalini heyecanla dinleyen müzisyen Mary, kendi deyimi ile “bana, İnebolu'da kemaneyi, Kemaneci Muratı görmek yetti, bu her şeye bedeldir” dedi.

Müzisyen Mary, kemane çalmayı öğreneceğini ve seneye en az 10 kişi ile birlikte İnebolu'ya geleceğini belirtti. Dünyanın bir çok ülkesini gezen Mary, İnebolu'nun hatıralarının arasında çok özel bir yeri olduğunu belirterek, Kemaneci Murat'a sanatına verdiği ilgisinden, Ferdi Şafak ve Cemal İlyasoğlu'na misafirperverliğinden, İngilizce öğretmeni Murat Çölmekçi'ye ve Murat Şahin'e yabancı dil konusunda yalnız bırakmayarak yardımlarından dolayı teşekkür etti.

Müzisyen Mary Hofer Farris sohbette şu açıklamalarda bulundu: "Atina'da kemençe öğretmenimle kemençe çalıyorduk. Öğretmenim bana Kemaneci Murat'ın köçekçiler ile birlikte bir CD'sini izletti. İstanbul'da müzikçiler çarşısında aynı müziği görünce kemane hakkında araştırma yaptım. Karadeniz'in yalnızca İnebolu bölgesinde kemane çalındığını öğrendim. ABD de kemençeyi 3 kişi çalıyor, kemaneyi çalan yok. Hayatımda kemaneyi ilk defa burada gördüm. Bazı yerlerde benzerleri var fakat buradaki orta tel biraz daha uzun.Yunanistan'da da halk müziği çalıyoruz. Önümüzdeki günlerde Kaliforniya'da festivale hazırlanıp grubumuzla sahne alacağız. Kaliforniya'da müzik aletlerinin bulunduğu bir iş yerinde çalışırken müzik aletleri çalmaya başladım. 20 yıldan daha fazla müzik öğretmeni olarak çalıştım. Keşke burada daha fazla kalabilseydim. Sabah et yenmesi biraz garip geldi ve eti tabağa fazla koyuyorlar ama çok lezzetli."

Kemaneci Murat ise Mary Hofer Farris'in sorularını rehber Murat Çölmekçi aracılığıyla şöyle cevapladı: "10 yaşında eski yaşlılardan kemane çalmasını öğrendim. Konserler, festivallerde, Köçek oyunlarında çalıyoruz. Kemane zurna eşliğinde belirli akord da çalınıyor. Akord yapılabilirse klasiğe de girilebilir. Başka yörelerin türkülerini çalabiliyoruz. Ailemizde kemane çalabilen yok. 10 yaşımda öğrenmeye başladım. Çocukluğumda kemane sesini merak ettiğim için çok rahat çaldım. İlk öğrendiğim türküleri o kadar yıl geçmesine rağmen şimdi çalıp hâla söyleyebiliyorum. Beynimiz müziği ve sesi çok sevdiği için her türlü parçayı çalabiliyoruz. Daha önce Fransa'ya, Belçika'ya, Hollanda'ya ekip olarak konser vermeye gittik. Kemanenin çok eskilerden geldiğini, İnebolu‘da Rumlarla kardeşlik içinde düğünler yapıldığı zamanlarda kemanenin çalındığını büyüklerimiz her zaman söylemiştir. Kaliforniyalı müzisyene ilgisinden ve bizleri ziyaretinden dolayı teşekkür ediyorum."