Alabalıklarda yağ yüzgecinden cinsiyet tespiti yapıldı

Kastamonu Üniversitesi, şimdiye kadar tescil edilmiş 5. patenti olan “Alabalıklarda Adipoz Yüzgeçten Androjen Reseptör Sayımı ile Cinsiyet Belirleme” adlı buluşunu tanıttı. Mevlüt Beyribey Konukevi’nde gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan Kastamonu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Seyit Aydın, “Yeni bir patentimizi daha aldık. Patenti alınan icat, Su Ürünleri Fakültemiz Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Adem Yavuz Sönmez’in çalışmasının bir neticesidir. Hem üniversitemize, hem de ilim camiasına dolayısı ile pratiğe yeni bir teknik, yeni bir metot kazandırdı. Kendisini tebrik ediyorum” dedi.

Patent hakkında basın mensuplarına bilgi veren Rektör Aydın, “Alabalıklarda Adipoz Yüzgeçten Androjen Reseptör Sayımı ile Cinsiyet Belirleme başlıklı patentimiz, Türk Patent Enstitüsü’nden tescil edildi. 17 Mart 2014 tarihinden itibaren 7 yıl için incelemesiz olarak bu Patent verildi. Çalışmanın detaylarını özetleyecek olursak; alabalıklarda adipoz yüzgeci, yani yağ yüzgeci dediğimiz bir yüzgeç var. Bu yüzgecin fonksiyonu şu ana kadar bilinmiyordu. Bilinmeyen bir fonksiyon ortaya çıkarıldı. Bu fonksiyonun ortaya çıkarılması için de bir metot geliştirildi. Alabalıkların yağ yüzgecinde cinsiyet tespitinde fonksiyonu olduğu ve yağ yüzgecinden cinsiyetinin belirlenebileceği ortaya çıkarıldı” diye konuştu.

Kastamonu Üniversitesi tarafından patenti alınan bu icatların yatırıma kazandırılması için üretime sevk edeceklerini ve ardından kullanıma sunacaklarını ifade eden Rektör Aydın, yeni patent tescillerinin de yolda olduğunu kaydetti.

Rektör Aydın, Kastamonulu işadamlarını patentlerin üretime geçirme hususunda bir kez daha yatırıma davet etti.
“Alabalıklarda Adipoz Yüzgeçten Androjen Reseptör Sayımı ile Cinsiyet Belirleme” adlı buluşu hakkında sunum eşliğinde bilgiler veren Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Adem Yavuz Sönmez ise, “Alabalıkların gövdesinde mevcut diğer yüzgeçlerin fonksiyonu bilinirken, yağ yüzgeçleri ilim camiasında bugüne kadar bir muamma konusuydu. Bizim patentimizin konusu da bu yüzgecin işleviyle alakalı. Bu çalışmamızda yağ yüzgecinden çok küçük düzeyde bir doku alınıp, androjen reseptörü ile boyanıp, antikor içeren hücrelerin sayımı ile erkek veya dişi olduğu ayrılıyor. Yüzde 25’lik bir oran olduğunu tespit ettik. Erkek alabalıklarda oranın daha fazla olması dolayısıyla hücre sayısına göre balığın erkek ya da dişi olduğunu anlaşılabiliyor” şeklinde konuştu.
Bu buluşun faydaları ile çalışma metodu hakkında da bilgiler veren Sönmez, üreme mevsiminin dışında cinsi olgunluğa gelmemiş balıklarda, bu buluş sayesinde rahatlıkla ayrım yapılıp yumurta ve larva kalitesinin arttırılmasına katkı sağlayacağına dikkat çekerek şöyle konuştu:
“Bundan sonra dünya çapında bu yönde yapılacak çalışmaların hepsinde bu çalışmamız referans alınacak. Bu noktada hem üniversitemiz hem de Kastamonu açısından önemli bir nihai sonuç teşkil ediyor. Dünyada ilk kez Kastamonu Üniversitesinde kullanılan bu metotla alabalıklarda cinsiyet tespiti yapıldı.”

Toplantıya Rektör Aydın ile birlikte Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sezgin Ayan, Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mahmut Elp, Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Adem Yavuz Sönmez, Rektör Danışmanları Yrd. Doç. Dr. Tunay Kamer ve Yrd. Doç. Dr. Onur Hasdedeoğlu katıldı.